Món Nhật Bản


Đoản đao Wakizashi có giống với kiếm Nhật truyền thống không ?

Nếu như đã quen thuộc với hình ảnh cây kiếm huyền thoại của Nước Nhật với độ cong được thiết khế tinh xảo và đặc biệt sắc lẹm thì đoản đao wakizashi chính là phiên bản mini của kiếm Nhật thời bấy giờ. Được thiết kế nhỏ gọn nhưng về phần tinh xảo lại không thua kém gì phiên bản lớn, chúng được phát minh ra nhằm song hành với loại kiếm lớn thông thường.

Tìm hiểu thêm về Độc đáo với vẻ đẹp của gà tre Nhật Bản

Đôi nét về đoản đao wakizashi

Wakizashi (Kanji: 脇差 Hiragana: わきざし?), nghĩa là "đâm vào hông", là loại gươm truyền thống của Nhật Bản (nihontō, 日本刀, にほんとう được dùng bởi tầng lớp samurai thời kì phong kiến). Wakizashi được dùng vào khoảng thế kỉ 15 hoặc 16. Wakizashi được dùng như một thanh kiếm để đỡ hoặc hỗ trợ, nó cũng được sử dụng trong cận chiến, để chặt đầu địch thủ bại trận và đôi khi để thực hiện seppuku.  

doan-dao-wakizashi-co-giong-voi-kiem-nhat-truyen-thong-hay-khong

Wakizashi là một trong số nhiều loại kiếm ngắn được samurai sử dụng, bao gồm yoroi tōshi, chisa-katana và tantō. Ban đầu, khái niệm wakizashi không được sử dụng để xác định loại kiếm có một chiều dài phần lưỡi cụ thể nào cả và chỉ là một từ rút gọn của "wakizashi no katana" (kiếm đâm vào hông), khái niệm này được sử dụng cho kiếm với mọi kích cỡ. 

Mãi cho đến năm 1638 trong thời Edo, khi những người cai trị Nhật Bản cố gắng chỉnh đốn lại các loại kiếm và những nhóm xã hội nào được phép mang chúng, thì độ dài của katana và wakizashi mới được chính thức xác lập.

Trong quyển "Kiếm Nhật", Kanzan Satō viết rằng có vẻ như không có yêu cầu đặc biệt nào cho wakizashi và cho rằng wakizashi có thể đã phổ biến hơn tantō vì chúng thích hợp để chiến đấu trong nhà hơn. Ông cũng đề cập đến phong tục để katana lại ở ngoài cửa khi đi vào lâu đài hoặc cung điện trong khi vẫn được mang wakizashi vào trong. 

Tìm hiểu thêm về Ý nghĩa đằng sau của kiếm Nhật

Trong khi chỉ có tầng lớp samurai mới được phép mang katana, wakizashi với chiều dài hợp pháp (ko-wakizashi) có thể được mang bởi tầng lớp chonin bao gồm cả các thương nhân. Đây là một điều khá phổ biến khi đi lại để phòng trộm cướp. Wakizashi thường được đeo bên hông trái. được giữ bởi khăn buộc hông (uwa-obi hay himo).

Wakizashi có lưỡi dài khoảng 30 đến 60 cm, những thanh wakizashi có độ dài gần bằng katana được gọi là o-wakizashi và thanh có độ dài gần với "tantō" được gọi là ko-wakizashi. Wakizashi được đeo cùng với katana là một dấu hiệu chính thức cho thấy người đeo nó là một samurai hoặc một kiếm sĩ thời kì phong kiến Nhật Bản. Khi được đeo cùng nhau chúng được gọi là daishō, nghĩa là cặp to-lớn (đại-tiểu).Katana là thanh lớn, dài và Wakizashi là thanh đi kèm của nó. Wakizashi là thanh kiếm hỗ trợ cho katana nhưng không phải chỉ là một phiên bản nhỏ của katana, chúng có thể được rèn đúc khác nhau và có mục đích, cách phối hợp khác nhau.

doan-dao-wakizashi-co-giong-voi-kiem-nhat-truyen-thong-hay-khong

Người Nhật cũng dùng phương pháp bao một lớp vỏ mềm bên ngoài để tạo nên những làn sóng trang điểm cho lưỡi kiếm. Khi ruột kiếm đã chèn vào giữa và hình dạng đã hoàn thành, một loại hợp chất đặc biệt gồm tro rơm và bùn đỏ được trét lên trên mặt lưỡi kiếm rồi để cho khô. 

Sau đó người ta dùng một thanh tre để khắc lên lớp bùn những hoa văn rồi lại để vào trong lò nung tiếp, lấy ra khắc theo mẫu lên lưỡi kiếm để đến khi chà láng những hình vẽ đó sẽ hiện ra. Trong giai đoạn này lưỡi kiếm được bao bằng đất và tro kia phải nóng đến mức có "màu của Mặt Trăng tháng 2 hay tháng 8". Lớp bùn đó chỗ dày chỗ mỏng, thường ở lưỡi kiếm mỏng nhất, các nơi khác dày hơn để khi nung lưỡi kiếm sẽ cứng mềm khác nhau tuỳ theo từng khu vực

Tìm hiểu thêm về Những điều thú vị về nàng Geisha nổi tiếng xinh đẹp vang bóng một thời

Lưỡi thép, phần cứng nhất của thanh kiếm mà người ta gọi là hamon có những hạt khác nhau gọi là nie và nioi. Nie (nước sôi) tượng trưng cho tinh thần hùng dũng, cứng cỏi, nioi (hương thơm nhìn được) tượng trưng cho sự cao thượng, quý phái. Những hạt này có được do sự gập đi gập lại và cũng là một thứ dấu hiệu của mỗi trường vì mỗi phương pháp có những vân riêng.

Nioi mắt thường không trông thấy, chỉ gợn lên một làn sương mỏng như giải ngân hà một đêm sao. Hạt nie thì to hơn, trông lấm tấm như móc buổi sáng hay một chùm tinh tú. Những ba văn (hamon) đó được đặt tên, hoặc mây, sóng biển, dãy núi, hoa... cũng giống như người Trung Hoa đặt tên cho vân trên bảo kiếm của họ. Người thợ không phải chỉ đúc một thanh kiếm tốt mà còn làm sao cho mỹ thuật, đó mới thực là vấn đề.

doan-dao-wakizashi-co-giong-voi-kiem-nhat-truyen-thong-hay-khong

Nét cong của thanh kiếm Nhật không phải chỉ do kỹ thuật rèn hay đập mà còn là một biểu trưng văn hoá xuất hiện trên nhiều công trình truyền thống khác, từ mái cong trên đền đài, chùa chiền, cung điện, kể cả thư pháp. Người Nhật vẫn cho rằng nếu đúc một thanh kiếm thẳng băng thì không những thô kệch mà còn quá thực dụng, không nói lên tính nghệ thuật của người võ sĩ. Chính vì thế, họ luôn luôn tạo những đường cong, uốn lên lượn xuống để biến một vũ khí chiến đấu thành một tác phẩm. Tiến trình rèn thép, các loại chất liệu trong mỗi giai đoạn đến nay vẫn còn là những bí mật nghề nghiệp không truyền ra ngoài và cũng là thước đo sự tài hoa, khéo léo cũng như "tay nghề" của các bậc sư.

Tìm hiểu thêm về Tìm hiểu về nghệ thuật thư pháp Shodo

5,110 chars | 2018/03/09 09:19

Xem thêm bài viết liên quan

Thanh kiếm của Samurai phần 2

Thanh kiếm của Samurai phần 2

12/10/2017, Kiếm và Samurai
Kể từ đầu thế kỷ 16, Muramasa lưu lạc khắp nơi và trải qua nhiều đời chủ nhân, từng là bảo vật dưới triều Mạc phủ Tokugawa. Tuy nhiên, suốt nhiều năm sau đó, Muramasa khiến người ta sợ hãi bởi những chủ nhân của nó thường chịu chung số phận rất đoản mệnh...
Bật mí về nguồn gốc của các ninja Nhật Bản

Bật mí về nguồn gốc của các ninja Nhật Bản

08/01/2018, Kiếm và Samurai
Phần lớn nguồn gốc của Ninja Nhật Bản sống ở Iga - một địa điểm phòng thủ hoàn hảo. Cụ thể, Iga được bao quanh bởi những ngọn núi, với những lối đi hẹp là cách duy nhất để tiến vào khu vực này.
Những Samurai đi vào huyền thoại

Những Samurai đi vào huyền thoại

11/05/2017, Kiếm và Samurai
Samurai là những nhân vật được biết đến với vẻ oai hùng, lẫm liệt và sẵn sàng tự sát để bảo vệ khí tiết trước kẻ thù. Bên cạnh đó, Sumurai còn được biết đến là những người có học thức, hiểu biết sâu rộng trong thời bấy giờ và luôn được kính nể...
Thanh kiếm đặc trưng của Samurai có khả năng đặc biệt như thế nào ?

Thanh kiếm đặc trưng của Samurai có khả năng đặc biệt như thế nào ?

09/03/2018, Kiếm và Samurai
Đất nước Nhât Bản là đất nước của cái đẹp, nền văn minh hiện đại và một biểu tượng như một tượng đài tượng trưng cho sức mạnh của Nhật Bản đó là thanh kiếm của Samurai. Người Nhật đã có một truyền thống rèn kiếm lâu đời. Kiếm, ngọc và gương là ba bảo vật truyền từ đời này sang đời khác, chúng, đư...
Vài nét về những chiến binh Samurai

Vài nét về những chiến binh Samurai

26/05/2017, Kiếm và Samurai
Trong quá trình tế trước mộ Asano, 47 lãng nhân đã cử ra người trẻ tuổi nhất đến báo tin cho Tokugawa. Sau khi biết câu chuyện về lòng trung thành của 47 samurai này, dân chúng thành Edo yêu mến, bản thân Tokugawa không biết xử lý ra sao cũng đành cho số lãng nhân này tự xử và giữ lại người trẻ t...
Thanh kiếm của Samurai phần 1

Thanh kiếm của Samurai phần 1

12/10/2017, Kiếm và Samurai
ừ ngàn xưa khi nhắc đến vũ khí của Nhật bản thì hầu như ai cũng biết đến thanh kiếm của Samurai. Và tùy theo từng giai đoạn lịch sử mà nó sẽ có những tên gọi khác nhau. Thanh kiếm Nhật là biểu trưng cho lòng dũng cảm, sự trung trành và một tinh thần thượng võ của các võ sĩ Nhật Bản. Chúng ta hãy ...
Cùng khám phá lịch sử kiếm đạo lâu đời của Nhật Bản

Cùng khám phá lịch sử kiếm đạo lâu đời của Nhật Bản

15/05/2017, Kiếm và Samurai
Kiếm Nhật loại vũ khí gắn liền với lịch sử và văn hóa của xứ sở mặt mặt trời mọc xuất hiện vào khoảng giữa thế kỷ 11, kiếm Nhật có lưỡi kiếm sắc bén và sống hơi cong lên. Nhật Bản rơi vào tình trạng hỗn loạn suốt hơn 100 năm sau cuộc chiến tranh Onin xảy ra vào nửa cuối thời kỳ Muromachi (1392 – ...
Bảo tàng Kiếm truyền thống 1000 năm của Nhật Bản

Bảo tàng Kiếm truyền thống 1000 năm của Nhật Bản

05/02/2018, Kiếm và Samurai
Kiếm có thể không còn là vũ khí được lựa chọn nữa, nhưng các thợ rèn kiếm và những người thợ thủ công tạo ra các phụ tùng vẫn tiếp tục sản xuất kiếm trong truyền thống 1000 năm tuổi.
Robert Soanes: Người phục hồi những bộ giáp Samurai

Robert Soanes: Người phục hồi những bộ giáp Samurai

24/11/2017, Kiếm và Samurai
Anh Robert Soanes là một chuyên gia trong việc khôi phục và bảo vệ những bộ giáp, lưỡi liềm và các đồ cổ khác của Nhật Bản. Nippon.com đã đến thăm ông tại nhà ông ở Anh, trong khu nghỉ mát bên bờ biển Brighton.
Ninja giữa đời thực và hư cấu sẽ như thế nào?

Ninja giữa đời thực và hư cấu sẽ như thế nào?

20/11/2017, Kiếm và Samurai
Như mọi người đều biết, ninja là những chuyên gia về gián điệp. Nhưng hình ảnh của họ đã được cải thiện qua nhiều năm. Đúng ninja tỏ ra chủ yếu hoạt động trong thời kỳ hỗn loạn của thế kỉ thứ XV và thế kỉ thứ XVI khi họ đang chơi vai trò của các tuyển trạch viên trong các trận chiến giữa các lã...