Trước cảnh đại dịch Covid-19 đang hoành hành, Chính phủ Nhật Bản đã hạ cấp đánh giá chủ chốt về nền kinh tế của nước này đây được coi là thách thức lớn nhất trong hơn một thập kỷ của “xứ sở hoa anh đào”.

Trong báo cáo cho tháng 3/2020, Văn phòng Nội các Nhật Bản lần đầu tiên trong hơn 6 năm qua đã không sử dụng cụm từ "phục hồi" để mô tả tình hình kinh tế trong nước. Theo hãng tin Kyodo News và tờ Thời báo Nhật Bản, giới phân tích cảnh báo nền kinh tế lớn thứ ba thế giới có thể rơi vào tình trạng suy thoái kỹ thuật gây mất việc cho hàng triệu người dân nơi đây

Không chỉ gây thiệt hại cho nền kinh tế, dịch Covid-1919 cũng đang tác động tiêu cực tới uy tín của chương trình Abenomics – tập hợp các chính sách kinh tế mà Thủ tướng Shinzo Abe đã thực hiện kể từ khi nhậm chức hồi năm 2012. Theo Chính phủ Nhật Bản, Abenomics đã giúp thúc đẩy tăng trưởng của nền kinh tế và từ đó, góp phần đẩy giá của nhiều cổ phiếu trên thị trường chứng khoán.

Nhật Bản đã tăng trưởng âm 7,1% trong quý IV/2019 do việc tăng thuế làm giảm chi tiêu của người tiêu dùng. Nền kinh tế này có thể sẽ tiếp tục tăng trưởng âm trong quý I/2020. Điều đó đồng nghĩa với việc nước này sẽ chính thức rơi vào tình trạng suy thoái kỹ thuật khi Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) liên tục giảm trong 2 quý liên tiếp.

Kết quả thăm dò 34 chuyên gia kinh tế của Trung tâm Nghiên cứu kinh tế Nhật Bản (JCER) cho thấy trong quý I/2020, GDP của nước này có thể sẽ giảm 2,9% so với cùng kỳ năm ngoái vì dịch COVID-19 đã làm gián đoạn hoạt động sản xuất và xuất khẩu, đồng thời phủ bóng đen lên triển vọng kinh tế toàn cầu.

Ông Yoshimasa Maruyama, chuyên gia kinh tế trưởng của công ty chứng khoán SMBC Nikko Securities Inc., cho rằng chính sách hạn chế các sự kiện đông người của Chính phủ nhằm hạn chế sự lây lan của dịch bệnh “đang gây thiệt hại lớn” cho nền kinh tế. Giờ đây, mọi sự chú ý đang tập trung vào quy mô của gói kích thích kinh tế mà Chính phủ đang xây dựng.

Một số chuyên gia phân tích dự báo gói kích thích kinh tế sắp tới mà Thủ tướng Abe dự kiến sẽ tung ra vào đầu tháng Tư có thể sẽ có quy mô tương đương với gói chính sách khẩn cấp có tổng trị giá lên tới 57.000 tỷ yen được Nhật Bản đưa ra sau cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu 2008-2009.

Để kích thích chi tiêu của các hộ gia đình, các biện pháp khẩn cấp có thể bao gồm trợ cấp trực tiếp bằng tiền mặt, gia hạn chương trình chiết khấu cho hoạt động thanh toán không sử dụng tiền mặt, hay giảm thuế suất thuế tiêu dùng. Tuy nhiên, vấn đề là ngân sách đang khó khăn. Trước đó, Thủ tướng Abe đã công bố các gói chính sách có tổng trị giá hơn 1.000 tỷ yen cho việc phòng chống dịch COVID-19 cùng với gói kích thích kinh tế đã tung ra hồi tháng 12/2019 nhằm giảm thiểu các tác động tiêu cực của việc tăng thuế tiêu dùng đối với nền kinh tế.

Gói kích thích kinh tế có thể sẽ được tài trợ bởi ngân sách bổ sung cho tài khóa 2020 và Chính phủ Nhật Bản sẽ phải phát hành các công cụ nợ mới để tài trợ cho gói ngân sách bổ sung này. Điều đó sẽ làm gia tăng áp lực lên cán cân ngân sách khi mà tỷ lệ nợ công/GDP của Nhật Bản vẫn đang cao nhất trong số các nền kinh tế phát triển chủ chốt.

Hãng xếp hạng tín nhiệm hàng đầu thế giới Standard & Poor's (S&P) của Mỹ ngày 23/3 công bố báo cáo "Triển vọng kinh tế khu vực châu Á-Thái Bình Dương" dự báo kinh tế Nhật Bản sẽ tăng trưởng -1,2% trong năm nay do tác động của dịch COVID-19.